• Naczelna Rada Adwokacka otrzymała odpowiedź z Departamentu Kadr i Organizacji Sądów Powszechnych i Wojskowych Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie kryzysu dostępności lekarzy sądowych.
• Resort stwierdził, że trwają prace nad podwyższeniem wynagrodzeń lekarzy sądowych oraz nowelizacją rozporządzenia z 14 stycznia 2008 r.
• W piśmie wskazano, iż termin zakończenia zależy jednak od możliwości budżetu państwa.

 
Kwiecień 2024 r. – diagnoza skali zjawiska
Analiza przeprowadzona przez NRA w kwietniu 2024 r. wykazała, że w całym kraju funkcjonowało jedynie 222 lekarzy sądowych, a aż dziewięć okręgów nie miało obsady w ogóle.
Po przeprowadzonej analizie podkreślono, że niedostępność lekarzy sądowych stanowi poważny problem w codziennej praktyce wykonywania zawodu adwokata, ale przede wszystkim dotyka obywateli, którzy nie mogąc uzyskać zaświadczenia, narażeni są na negatywne decyzje procesowe organów prowadzących postępowania.
Wynik ten stał się punktem wyjścia do dalszych wystąpień samorządu adwokackiego.
(zapoznaj się z przeprowadzoną analizą dostępności lekarzy sądowych)
 
Maj 2024 r. – pierwszy apel Prezesa NRA
Na podstawie wspomnianej analizy Prezes NRA adw. Przemysław Rosati wystąpił do Ministra Sprawiedliwości Adama Bodnara z pismem wzywającym do natychmiastowego zapewnienia lekarzy w każdym okręgu sądowym lub – w braku realnych środków – podjęcia inicjatywy ustawodawczej uchylającej obowiązującą ustawę o lekarzu sądowym.
Prezes NRA podkreślił, że obywatele nie powinni ponosić negatywnych konsekwencji obecnej sytuacji, w której Państwo nie zapewnia im dostępności do lekarza sądowego przy jednoczesnym formułowaniu takiego wymogu w przepisach prawa.
(czytaj pismo Prezesa NRA)
 
Czerwiec 2024 r. – wsparcie Rzecznika Praw Obywatelskich
10 czerwca 2024 r. Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek poinformował Ministra, że popiera stanowisko Adwokatury i otrzymuje liczne skargi obywateli dotyczące braku możliwości uzyskania wymaganych zaświadczeń. RPO zwrócił się do Ministra sprawiedliwości o przekazanie stanowiska w sprawie braku dostępności lekarzy sądowych, w tym także o informację o działaniach, jakie zamierza podjąć w odpowiedzi na wystąpienie NRA.
(czytaj pismo Rzecznika Praw Obywatelskich)
 
Październik 2024 r. – ponowne wystąpienie NRA
Ponieważ sytuacja pogorszyła się i ogólna liczba lekarzy sądowych w Polsce spadła z 222 do 218, zaś pomimo upływu 6 miesięcy nie podjęto realnych działań mających na celu rozwiązanie tego problemu, Prezes NRA 24 października 2024 r. ponowił apel, domagając się pilnych działań organizacyjnych lub uchylenia ustawy z 2007 r. o lekarzu sądowym.
Prezes NRA podkreśla, że tak ukształtowana sytuacja związana z niedostępnością lekarzy sądowych odnosi się również do adwokatów i rzutuje na możliwość wykonywania zawodu, ale przede wszystkim dotyka obywateli, którzy nie mogąc uzyskać przedmiotowego zaświadczenia narażeni są na negatywne decyzje procesowe organów prowadzących postępowania.
(czytaj pismo Prezesa NRA)
 
Grudzień 2024 r. – propozycja legislacyjna Adwokatury
Prezydium NRA 5 grudnia 2024 r. podjęło uchwałę nr 570/2024 w sprawie złożenia w interesie publicznym petycji dotyczącej uchylenia ustawy o lekarzu sądowym. Petycja została złożona do Sejmu, Senatu i Rady Ministrów.
 
Maj 2025 r. – kolejny apel i odpowiedź Ministerstwa
5 maja 2025 r. Prezes NRA zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości ponawiając żądanie szybkiej nowelizacji rozporządzenia płacowego. W odpowiedzi z 16 maja 2025 r. poinformowano, że podjęto prace analityczno-koncepcyjne w Ministerstwie Sprawiedliwości, obejmujące:

• zwiększenie wynagrodzeń lekarzy sądowych,
• zmianę mechanizmu finansowania,
• nowy wzór zestawienia wydawanych zaświadczeń.
• Resort zastrzegł, że harmonogram zmian zależy od uwarunkowań budżetowych państwa.

(czytaj odpowiedź Ministerstwa Sprawiedliwości)
 
Co dalej?
Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej będzie:

• monitorować tempo prac legislacyjnych i budżetowych w resorcie,
• zabiegać o uwzględnienie zgloszonych postulatów w projekcie nowelizacji,
• prowadzić dalsze prace nad ustawową reformą (uchylenie ustawy o lekarzu sądowym) w parlamencie,
• informować środowisko adwokackie oraz lekarskie, a przede wszystkim obywateli o postępach.

 
Brak lekarzy sądowych to problem, który realnie zagraża prawu obywateli do rzetelnego procesu i utrudnia pracę pełnomocników. Adwokatura – wystąpieniami, petycją i projektem ustawy – wywołała pierwszą konkretną reakcję organów państwa. Teraz kluczowe jest przekucie zapowiedzi Ministerstwa Sprawiedliwości w realne, systemowe rozwiązania, które zagwarantują pełną dostępność zaświadczeń lekarskich w procedurach cywilnych i karnych.