• 14 kwietnia 2025 r. mija 40 lat od zmuszenia adw. Marii Budzanowskiej do złożenia rezygnacji ze stanowiska Prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej.
• Byłą ona pierwszą w historii kobietą, która została wybrana Prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej.
• Z tej okazji, chcąc oddać hołd ówczesnej Pani Prezes, adw. Justyna Mazur, Sekretarz NRA przeprowadziła wywiad z Ferdynandem Rymarzem, sędzią Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, byłym adwokatem tworząc tym samym film pt. „Sprawa smaku. Wspomnienie o adwokat Marii Budzanowskiej”.
• Adwokat Maria Budzanowska pozostaje symbolem niezłomności i wierności swoim zasadom. Jej postawa, służba publiczna i odwaga cywilna stanowią inspirację dla kolejnych pokoleń adwokatów.
• Naczelna Rada Adwokacka przypomina o jej wkładzie w rozwój samorządu adwokackiego i kultywuje pamięć o tej wyjątkowej postaci w historii Adwokatury Polskiej.

 
40 lat temu, na posiedzeniu Naczelnej Rady Adwokackiej, 14 kwietnia 1985 roku, ówczesna Prezes, Maria Budzanowska, składa bezprecedensowe oświadczenie – tymi słowami rozpoczyna się film pt. „Sprawa smaku. Wspomnienie o adwokat Marii Budzanowskiej”, w którym adw. Justyna Mazur, Sekretarz NRA wraz z Ferdynandem Rymarzem, sędzią Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, byłym adwokatem zagłębiają się w historię Pani Prezes.
 
Na wspomnianym posiedzeniu po przemówieniach 14 członków Rady, Prezes Maria Budzanowska zapowiedziała złożenie pisemnego oświadczenia i oznajmiła, że "dla dobra Adwokatury rezygnuje z wykonywania obowiązków Prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej, czyniąc to pod presją niemożności jej wykonywania".
 
Adw. Maria Budzanowska zapisała się w historii Adwokatury jako osoba o ogromnej odwadze, prawości i niezłomnym poczuciu odpowiedzialności za wspólnotę zawodową. Swoje odejście określiła jednoznacznie: „jest to rezygnacja pod presją”, a oświadczenie, które złożyła, poleciła przekazać wszystkim izbom – „wiernie odczytać Zgromadzeniom Izb”. Choć rezygnacja Marii Budzanowskiej głęboko wstrząsnęła środowiskiem, to w swoim wystąpieniu wyraziła wdzięczność za współpracę i lojalnie zapewniła: „z Adwokatury nie odchodzę. Do dyspozycji Adwokatury pozostaję”.
 
Wybór Pana sędziego jako rozmówcy nie jest przypadkowy. Pan sędzia również w sposób bezprecedensowy wyraził swoją solidarność i swój sprzeciw wobec zmuszenia Marii Budzanowskiej do tego, aby zrezygnowała z wykonywania funkcji Prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej.
 
Sprawa smaku. Wspomnienie o adwokat Marii Budzanowskiej

Naczelna Rada Adwokacka przypomina o wkładzie adw. Marii Budzanowskiej w rozwój samorządu adwokackiego i kultywuje pamięć o tej wyjątkowej postaci w historii Adwokatury Polskiej.
 
Podczas posiedzenia NRA, które odbyło się w dniach 7–8 marca 2025 r. w Częstochowie Naczelna Rada Adwokacka poprzez aklamację podjęła uchwałę w sprawie upamiętnienia adw. Marii Budzanowskiej, która w dniu 14 kwietnia 1985 roku została zmuszona do złożenia rezygnacji ze stanowiska Prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej. W związku z 40. rocznicą tego wydarzenia, które głęboko poruszyło środowisko adwokackie w całym kraju, Naczelna Rada Adwokacka przypomina, że adwokat Maria Budzanowska dobrze przysłużyła się Adwokaturze Polskiej, a jej dokonania i poświęcenie zasługują na najwyższy szacunek.
 
Biogram – Adw. Maria Teresa Budzanowska
Maria Teresa Budzanowska (16 kwietnia 1930- 23 lutego 1988) urodziła się w Grodnie, ale okupację niemiecką spędziła z rodziną w Warszawie, działając w konspiracji. Wraz z ojcem - porucznikiem, zastępcą dowódcy V Zgrupowania „Kryska” - i braćmi wzięła udział w Powstaniu Warszawskim (psed. Gnom). Walczyła na Czerniakowie.
 
Po wojnie mieszkała w Tomaszowie Mazowieckim, a następnie w Piotrkowie Trybunalskim. Studia prawnicze kończyła na Uniwersytecie Łódzkim. Od 1957 do 1978 roku pracowała w Zespole Adwokackim w Piotrkowie Trybunalskim. Była radną i członkiem Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Piotrkowie (1973–1976) i zastępczynią przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Narodowej (od 1976). W 1965 wstąpiła do Stronnictwa Demokratycznego, gdzie pełniła obowiązki m.in. przewodniczącej MK i PK w Piotrkowie, a po reformie administracyjnej w 1975 r. szefowej lokalnego WK (do odwołania w czasie stanu wojennego). W 1976 zasiadła w Prezydium CK SD. W latach 1976-85 była posłanką na sejm Ziemi Piotrkowskiej.
 
W 1979 r. została wiceprezesem Naczelnej Rady Adwokackiej. Maria Budzanowska rozumiała ideę samorządności zawodowej, pojmowanej jako przejaw demokratyzacji życia społecznego i zawodowego. Należy do współtwórców w Sejmie ustawy o adwokaturze. Podczas pierwszego Krajowego Zjazdu Adwokatury, który odbył się 1, 2 i 3 października 1983 roku, została wybrana prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej. Funkcję tę przestała pełnić w kwietniu 1985 roku.
 
Wróciła do wykonywania zawodu w Zespole Adwokackim nr 4 w Łodzi. W 1986 roku delegaci II Krajowego Zjazdu Adwokatury wybrali ją na przewodniczącą Komisji Rewizyjnej Naczelnej Rady Adwokackiej. Tę funkcję pełniła tylko przez rok ze względu na ciężką chorobę. Adw. Maria Budzanowska zmarła 23 lutego 1988 roku.
 
Pogrzeb Marii Budzanowskiej na Cmentarzu Czerniakowskim w Warszawie zgromadził wielki tłum adwokatów, sędziów, radców prawnych, prokuratorów, weteranów AK i towarzyszy walk powstańczych.
 
Za swoje zaangażowanie i zasługi jako adwokat, polityk i społecznik była wielokrotnie wyróżniana. Odznaczono ją wieloma wojskowymi i cywilnym krzyżami w tym Krzyżem Walecznym, Krzyżem Partyzanckim, Medalem za Warszawę i Złotym Krzyżem Zasługi. Pośmiertnie została uhonorowana m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski „za zasługi w kształtowaniu państwa prawa, a w szczególności za działalność na rzecz zachowania praworządności w czasach PRL” oraz Medalem za Zasługi w Walce o Niepodległość Polski i Prawa Człowieka. Otrzymała także Odznakę za Zasługi dla Adwokatury.