- W dniach 27-28 lutego odbyła się 53. Konferencja Prezesów Adwokatur Europejskich w Wiedniu.
- Naczelną Radę Adwokacką podczas wydarzenia reprezentował adw. Bartosz Grohman, wiceprezes NRA.
- Tematem przewodnim Konferencji była „Deregulacja i Praworządność – Możliwości czy zagrożenia”, a kluczowymi punktami były obrady plenarne w dniu 28 lutego.
Konferencję w Sali Festsaal pałacu Ferstel otworzył mec. Armenak Utudjian – prezes Austriackiej Rady Adwokackiej, który wygłosił słowa powitalne i podziękował gościom za tak liczną reprezentację krajowych adwokatur. Dziękował tez sponsorom wydarzenia, w szczególności władzom Wiednia.
Jako pierwszy wystąpił Michael McGrath – Komisarz Europejski do spraw demokracji, wymiaru sprawiedliwości i praworządności. W swoim wystąpieniu online życzył owocnych obrad wskazując na wyzwania jakie stoją przed europejskimi prawnikami. W szczególności akcentował prace nad Konwencją o Ochronie Zawodu Prawnika podkreślając jej znaczenie w kształtowaniu i umacnianiu fundamentalnych zasad wolności i niezależności w wykonywania zawodu adwokata.
Następnie głos zabrała profesor Sarah Armstrong, wybitny kryminolog, Szefowa Katedry Kryminologii Uniwersytetu w Glasgow. Sarah akcentowała zagrożenia wynikające z błędów wymiaru sprawiedliwości. W toku dyskusji padały pytani, co poszło nie tak, że osoba niewinna spędził 40 lat w więzieniu. Jakie prawnicy mają instrumenty, aby unikać takich błędów? Przykładowa sprawa pokazała nierówność pozycji pomiędzy obywatelem a silnym zorganizowanym państwem, które zawsze ma przewagę. Zawsze cenę za błędy płaci obywatel.
Kolejnym mówcą była Helga Berger – Członkini Europejskiego Sądu Audytorów (ECA) od 2020 roku. W jej ocenie deregulacja może być szansą. Moderator dopytywał gdzie tkwi problem w deregulacji. Dlaczego deregulacja stanowi aż takie wyzwanie? Każdy ma jakiś cel jeśli chodzi o tworzenie rozwiązań legislacyjnych. Czasami oczekiwania są jednak za duże, co komplikuje zakładane procesy. Pojawiły się pytania przewrotne – czym jest udana regulacja?
Kolejno głos zabrał Lukas Mandl - Parlamentarzysta Europejski od listopada 2017. W kręgu jego zainteresowania jest europejskie bezpieczeństwo i partnerstwo międzynarodowe. Akcentował w sprawach Ukrainy, że Europa staje na wysokości zadania i konsekwentnie prezentuje jedność. Zauważył, że w Europie Zielony Ład nie był ani zielonym, ani ładem – w świetle ogromnych protestów różnych grup społecznych. Regulacja jest ważna, bo tylko w ten sposób można ułożyć wiele zasad funkcjonowania państw i społeczeństw. Przywołał tezy Monteskiusza. Czasem trzeba więcej wysiłku, aby nie tworzyć prawa aniżeli tworzyć prawo. To łatwiejsze i stanowi pokusę. Regulacje muszą mieć umiar. Wskazywał na akcenty geopolityczne – wskazał konkretnie pozycję Chin i stwierdził, że o Chinach nie należy tylko mówić, ale z Chinami trzeba rozmawiać.
Jako ostatni w pierwszej części konferencji głos zabrał prof. Peter Csoklich, partner w DSC Dorait Seist Csoklich Rechtsanwalte GmbH. W swojej prezentacji omawiał zasady prostej legislacji, co jak się okazuje nie przyświeca prawotwórcom. Legislacja ma kreować jasne przepisy, zrozumiałe dla wszystkich. Jako przykład podał konwencje międzynarodowe np. Konwencja o ochronie praw człowieka albo Konwencja o ochronie praw dzieci. Przywołał Tukitydesa, który stwierdził, że „silni dostają czego chcą, a słabi wytrzymują to co musza wytrzymać”. Mówił, że należy pamiętać, iż deregulacja może być mieczem obosiecznym. Może spowodować wzrosty ale też może prowadzić do ekscesów i wypaczeń, które ostatecznie skrzywdzą społeczeństwo.
Po przerwie głos zabrał Thierry Wickers, prezes CCBE. Omówił działania CCBE w kwestii wspierania adwokatów i ich niezależności w szczególności w świetle nadchodzącej cyfryzacji oraz wyzwań stawianych przez AI i ochrony praworządności.
Następnie głos zabrała Lidiya Izovitova, prezes Ukraińskiej Rady Adwokackiej UNBA, która zreferowała sytuację w Ukrainie. Podziękowała za zaproszenie i za zainteresowanie sytuacją w Ukrainie.
Na koniec głos zabrał adw. Bartosz Grohman, który w nawiązaniu do planów niemieckich kolegów zmierzających do wprowadzenia zmian w niemieckiej konstytucji przestrzegał uczestników Konferencji, że nawet odpowiednia treść zapisów w Konstytucji nie chroni praworządności, albowiem zwykłą większością głosów w parlamencie może dokonywać zmian w prawie nie zważając na zapisy konstytucji - jak to miało miejsce w Polsce. Zatem ważna jest stała edukacja i uświadamianie klientów i społeczeństwa jak ważna jest praworządność i jakie skutki jej naruszania ujawniają się w codziennym funkcjonowaniu państwa i wymiaru sprawiedliwości.
Dyskusję moderował doświadczony dziennikarz Christian Ultsch – Szef Działu Polityki Zagranicznej dziennika „Die Presse” i zarazem wydawca „Die Presse am Sonntag”.
Spotkania w Wiedniu są nie tylko okazją do wysłuchania poszczególnych prezentacji, ale stanowią nieocenioną platformę do wzajemnych kontaktów. Niejednokrotnie Adwokatura Polska korzystała ze wsparcia zagranicznych rad adwokackich i organizacji, sam zarazem udzielając takiego wsparcia innym adwokaturom (np. dla Portugalii czy Ukrainy). Sama świadomość posiadania kontaktów, które są życzliwe i w każdej chwili mogą się okazać pomocne stanowi kapitał, jaki od lat buduje Adwokatura Polska.
