Od kilku lat trwa dyskusja czy aplikant po zakończeniu szkoleń aplikanckich ma prawo zastępować adwokata przed sądem. Ministerstwo Sprawiedliwości uważa, że nie może.
Taką interpretację otrzymała Krajowa Rada Radców Prawnych z Ministerstwa Sprawiedliwości. Według ministerstwa możliwość zastępowania radcy prawnego, czy - analogicznie - adwokata, przez aplikanta jest związana z posiadaniem statusu aplikanta, a osoba, która ukończyła aplikację i uzyskała zaświadczenie o jej odbyciu, traci ten status. „Instytucja zastępstwa radcy prawnego przez aplikanta radcowskiego jest elementem składającym się na przygotowanie do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu radcy prawnego, a co za tym idzie stanowi ważny element procesu kształcenia. Wraz z utratą statusu aplikanta odpada zatem podstawowy cel instytucji zastępstwa, jakim jest praktyczne doskonalenie umiejętności zawodowych i przygotowanie aplikanta radcowskiego do wykonywania zawodu radcy prawnego” – argumentuje resort sprawiedliwości.
Co prawda ministerstwo zwraca uwagę na brak jednolitego stanowiska w orzecznictwie sądów, powołując się na postanowienie w sprawie z dnia 10 listopada 2010, II AKzw 959/10 Sądu Apelacyjnego w Lublinie oraz na stanowisko WSA w Warszawie w sprawach VIII SA/WA 590/11 z dnia 7 września 2011 r. i VI SA/Wa 1204/11 z dnia 11 października 2011. Sąd w Lublinie stwierdza, że utrata statusu aplikanta następuje z mocy prawa na skutek upływu terminu z którym aplikacja zostaje zakończona, zaś WSA uważa, że dla utraty statusu aplikanta kluczowe byłoby skreślenie z listy aplikantów, do którego jednak brak podstaw jedynie z powodu ukończenia aplikacji i otrzymania stosownego zaświadczenia o jej odbyciu. Ministerstwo niemniej przychyla się do stanowiska o utracie statusu aplikanta i rozwiązanie widzi tylko w zmianach legislacyjnych.
Taki projekt zamian ministerstwo proponuje w projekcie ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów. Projekt zakłada, że aplikant adwokacki po otrzymaniu zaświadczenia o odbyciu aplikacji będzie mógł zastępować adwokata jeszcze przez 6 miesięcy. Zastrzeżono jednak, że przywilej taki będą mieć jedynie osoby, które zdały egzamin adwokacki.
Przypomnijmy, że kilka tygodni temu opinię na ten temat łamach portalu e-mida.pl wyraził również adw. Rafał Dębowski, członek NRA i przewodniczący komisji Komunikacji Społecznej NRA. Tłumaczy On, że żadne przepisy nie dają podstaw do uznania, że z chwilą zakończenia szkoleń, aplikant może zostać skreślony z listy aplikantów, więc nadal posiada status aplikanta, mimo, że zakończył szkolenia. - Skoro w obrocie prawnym pozostaje, mająca charakter decyzji administracyjnej, uchwała okręgowej rady adwokackiej o wpisaniu danej osoby na listę aplikantów, to adresat tej decyzji, jako członek adwokatury, ma wszelkie prawa i obowiązki z niej wynikające. Posiada więc status aplikanta adwokackiego, mimo, że ukończył trzyletnie szkolenie organizowane przez radę. - wyjaśnia.
czytaj pismo Ministerstwa Sprawiedliwości